Żywienie psów zaprzęgowych
Każdy musher, czy profesjonalista czy amator chce, aby jego zaprzęg dawał z siebie wszystko. Są trzy podstawowe czynniki które umożliwiają osiągnięcie tego celu: geny, trening i utrzymanie oraz żywienie. Podczas gdy ewolucja psa zaprzęgowego postępowała, geny zaczęły odgrywać rolę tak ważną jak trening i utrzymanie psa. Bez tych idealnych charakterystycznych genów, które czynią psa zaprzęgowego tak skutecznym, nie ma szans na osiągnięcie świetnych wyników.

Trening jest również bardzo ważny dla osiągnięcia sukcesu. Odpowiedni sprzęt, dobry program treningowy, który przygotuje twój zaprzęg do stawienia czoła wyzwaniom podczas wyścigu jest również niezbędny.

Odpowiednie żywienie jest także kluczowym czynnikiem sukcesu psiego zaprzęgu. Jeżeli musher nie zapewni psom odpowiedniego pokarmu, to rozwijanie najlepszych genów i super trening pójdą na marne. Żywienie jest spoiwem, które łączy geny i całą resztę w zwycięską kombinację.
Zostało udowodnione, że wyścigowy pies zaprzęgowy potrzebuje 10,000-12,000 kcal energii i 5 do 6 litrów wody dziennie, aby móc przeżyć i przebiec nawet 240 km dziennie. Jest to ogromne wyzwanie dla mushera wymagające ogromnej wiedzy. Psy są mięsożercami i pracują najlepiej na diecie bogatej w białka zwierzęce i tłuszcze, z mniejszą ilością węglowodanów. Podczas gdy zwykłe domowe zwierzę może przeżyć na diecie bogatej w karbohydraty, pies zaprzęgowy będzie miał problemy, aby dobrze sobie radzić na takiej diecie. Kalorie pozyskane z węglowodanów nie są najlepsze dla jakiegokolwiek psa sportowego.

Tłuszcz
Psy przeznaczają 70-90% energii pochodzącej z metabolizmu tłuszczu do utrzymania pracy mięśni.
Tłuszcz jest najbardziej zagęszczonym źródłem kalorii, a jego kilogram zawiera 2,25 raza więcej kalorii niż kilogram białek lub węglowodanów. Najpopularniejsze źródła tłuszczu znajdziesz w tabeli nr.1.
Ilość tłuszczu w diecie powinna być uzależniona od pory roku i wykonywanej pracy. Podczas lata w diecie suchej (sucha karma) 20% tłuszczu jest ilością wystarczającą. W miarę postępu treningu ilość tłuszczu w pożywieniu powinna wzrastać do około 40-60%. W przypadku bardzo ciężkiej pracy lub pogody poziom tłuszczu na krótki okres może wzrosnąć nawet do 80%.(To raczej dotyczy longów)
Tłuszcz znacznie podnosi kaloryczność diety. Większa ilość energii w małej paczce jest ważna, gdy musisz przewozić jedzenie na saniach. Pies będzie potrzebował mniej jedzenia do pozyskania niezbędnej energii. Ponad to tłuszcz poprawia smak jedzenia, lecz trzeba uważać na jego poziom w diecie, ponieważ zbyt duża jego ilość może rozcieńczyć inne składniki takie jak białka i witaminy, co może prowadzić do anemii, braku apetytu, braku chęci do pracy czy przerzedzenia włosa.
Coraz popularniejsze stają się kwasy tłuszczowe Omega 3 i Omega 6. Nie są one produkowane przez organizm w wystarczającej ilości, więc muszą być uzupełniane.
Kwasy Omega 6, takie jak linoleic, są zazwyczaj w tłuszczu wołowym, smalcu (tłuszcz wieprzowy), tłuszczu z kurczaka, oleju kukurydzianym i sojowym. Kwasy Omega 3 takie jak kwas alfa linoleic występują w większym stężeniu w tłuszczu ssaków morskich i ryb takich jak makrele, sardynki i łososie.
Aby otrzymać maksymalne korzyści z tych kwasów muszą one występować w odpowiednich proporcjach. Na 5-10 części Omega 6 powinny przypadać 3 części Omega 3.
Oczywiście mieszanie różnych rodzajów tłuszczu jest idealną metodą na utrzymanie właściwych proporcji Omega 3 i Omega 6, a tym samym na uzupełnienie kalorycznych wymagań pracującego psa zaprzęgowego.
Jeszcze raz, należy uważać na zawartość tłuszczu w diecie. Za mało i nie będzie wystarczająco dużo kalorii, aby pies mógł efektywnie pracować. Za dużo i inne składniki odżywcze mogą zostać wyparte przez tłuszcz. Jeżeli organizm nie wykorzystuje tłuszczu może to spowodować biegunkę, odwodnienie, a nawet poważniejsze problemy.
Problemem jest to, aby wiedzieć jaki powinien być poziom tłuszczu w diecie w zależności od okresu treningu lub wyścigu. Doświadczenie jest najlepszym nauczycielem. Każdy musher musi wypróbować to na swoich psach w różnych stadiach treningu i w jak najróżniejszych warunkach, aby wiedzieć jaki jest właściwy poziom i rodzaj tłuszczu dla jego zaprzęgu.

Białka
Białka są zbudowane z wielu różnych aminokwasów. Jest kilka aminokwasów, które nie są syntetyzowane (wytwarzane) przez psa w wystarczających ilościach, dlatego muszą być dostarczone w pokarmie. Bez tych aminokwasów organizm nie może budować i odbudowywać mięśni, ścięgien, przeciwciał, enzymów i wielu innych tkanek organizmu.
Niektórzy myślą, że dobrze jest gdy w diecie jest więcej białka, lecz nie ilość, a ich jakość się liczy. Jeżeli białka są łatwo przyswajalne to nie trzeba ich dużo. Przykładami różnych jakości białek są białka zawarte w mięsie i produktach mięso podobnych, potrawach mięsnych i w kościach.
Odpowiedni poziom tych aminokwasów jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania i rozwoju organizmu. Pracujący pies zaprzęgowy potrzebuje ich do usuwania zniszczonych komórek tkanek. Bez tych kwasów pies nie może budować tkanek, mięśni i może to spowodować anemię, obniżenie poziomu energii i ogólne osłabienie organizmu.
Białka również zawierają energię. Dodawanie do diety dużej ilości białek w celu zwiększenia ilości kalorii może być szkodliwe. Tłuszcz jest najodpowiedniejszy pod względem otrzymywania kalorii.

Węglowodany
Niektóre karbohydraty są niezbędne w diecie psa zaprzęgowego. Procesy metabolizmu wymagają źródeł gotowej glukozy. Ziarna zwykle zawierają dużo kalorio twórczych węglowodanów. Pamiętaj, że źródłem kalorii powinny być zwierzęce tłuszcze i białka, a nie węglowodany.

Jak karmić
Są dwie metody żywienia psów zaprzęgowych: stara i nowa.
Wypróbowana, dobra metoda żywienia psa polega na stosowaniu suchej karmy jako podstawy diety i dodawanie odpowiednich ilości mięsa i tłuszczu w zależności od potrzeb zwierzęcia. Typowa sucha dieta miała 30% białka i 20% tłuszczu. Większość kalorii pochodzi z tłuszczów i białek, lecz również z węglowodanów, w niektórych dietach było to nawet 40%. Dodawanie do bogatej w węglowodany suchej karmy tłuszczu i białek obniża stężenie kalorii otrzymywanych z karbohydratów.
Ta metoda była stosowana od pokoleń i wciąż jest jedną z najpopularniejszych sposobów na żywienie psów zaprzęgowych. Źródła pozyskiwania mięsa i tłuszczu są bardzo różne. Mięso od rzeźnika, skóry z kurczaka i indyka, oleje i wiele innych. Koszt i dostępność są głównymi kryteriami wyboru miejsca zakupu.
Tłuszcz i mięso wymagają, aby musher spędzał sporo czasu na pakowaniu, zamrażaniu, cięciu, co wymaga zazwyczaj dużo czasu.
Na trasie woda musi zostać podgrzana, składniki wymieszane i nasiąknięte, zanim pies je zje.
Ostatnio nowe diety ograniczyły ilość dodawanych mięsa i tłuszczów. Są stworzone tak, że kalorie pochodzą z dobrej jakości białek i tłuszczów. Poziom białka jest w nich na poziomie 32-38%, a tłuszczów ok 23-25%. Kluczowy jest tu fakt, że kalorie pochodzą głównie z białek i tłuszczów, a nie z węglowodanów.
Techniki żywienia są różne i uzależnione od potrzeb zwierzęcia. Wielu musherów daje psom snaki tłuszczowe zrobione ze skór kurczaka i ryb, a potem karmią je podczas dłuższego postoju podając suchy pokarm. Nierzadko dają psom dużo pić przed jedzeniem, a potem podają suchą karmę już bez wody.
Dzięki tej metodzie mieszanie i gotowanie jest wyeliminowane, co na wyścigach tak długich jak np. Yukon Quest pozwala zaoszczędzić całe godziny, które można przeznaczyć na dodatkowy odpoczynek.
Po wprowadzeniu tych nowych suchych pokarmów i technik żywienia ludzie myśleli, że psy będą piły wodę w ilościach niewystarczających do odpowiedniego nawodnienia organizmu. Tu pojawia się rola treningu i prawidłowego utrzymania, ponieważ psy po zmianie szybko przystosują się do nowych technik żywienia.

Tabela 1
Źródła tłuszczu i poziom energii (kcal/kg)

Tłuszcz wołowy 8687
Masło 6500
Olej kokosowy 8500
Tłuszcz z kurczaka 4300
Olej kukurydziany 8000
Smalec 8500
Tran 8700
Tłuszcz jagnięcy 8200
Oliwa z oliwek 8300

Tabela 2
Źródła białek i ich kaloryczność (kcal/kg)

Wołowina 2500
Skrzydełka z kurczaka 1400
Skóra z kurczaka 1200
Jagnięcina 2600
Wieprzowina 1700
Konina 1400
Łosoś 2200
Dziczyzna 1300
Całe jajko 570

Opracował Maciek Wodziński

Agencja Interaktywna Cyberstudio
Pies